Trong gần suốt thời gian diễn ra đại dịch, một nhóm các nước ở Châu Á - Thái Bình Dương đã đưa tỷ lệ lây nhiễm về con số 0, trở thành nơi trú ẩn không có vi rút trong một thế giới bị tàn phá bởi mầm bệnh. Giờ đây, với sự gia tăng của biến thể delta và sự gia tăng của vắc-xin, chỉ có một nước vẫn đang giữ vững mục tiêu loại bỏ Covid-19: Trung Quốc.
Với việc New Zealand chuẩn bị rời bỏ chiến lược không khoan nhượng, Trung Quốc đã hoàn toàn bị cô lập, làm tăng sự may rủi trong việc họ có thể kiên trì bao lâu với một bản hướng dẫn hành động mà yêu cầu phải đóng cửa biên giới, cách ly cộng đồng đột ngột và nhiều lần gián đoạn hoạt động kinh tế và xã hội.
Nối đuôi nhau, các nước Covid Zero như Singapore và Úc đã quyết định rằng cách tiếp cận này không bền vững, thay vào đó họ tập trung vào tiêm chủng để bảo vệ người dân khỏi mức độ nghiêm trọng của bệnh và tử vong trong khi giảm bớt nỗ lực kiểm soát số lượng ca nhiễm.
Ngược lại, quyết tâm của Trung Quốc trong việc dập tắt mọi sự lây nhiễm dường như chỉ ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn, mặc dù 75% dân số rộng lớn của nước này đã được tiêm phòng đầy đủ. Hai tháng nay đất nước này đang phải vật lộn với đợt bùng phát thứ tư do biến thể Delta và trong tuần này, một quận ở phía tây tỉnh Tân Cương đã phải tiến hành giãn cách vì hai ca nhiễm không có triệu chứng trong thời gian du lịch cao điểm.
Lãnh thổ Hồng Kông của Trung Quốc, cho đến nay vẫn tránh sự lây lan biến thể delta ở địa phương, cũng đã nêu rõ vị thế là một trung tâm tài chính toàn cầu của nước này kém quan trọng hơn các mối liên hệ với Đại Lục và mục tiêu chung loại bỏ Covid.
Nhiệm vụ đó có khả năng trở nên khó khăn hơn khi thời tiết lạnh - điều kiện mà vi rút lây lan tốt nhất – kéo tới. Ba tháng nữa, Bắc Kinh sẽ tổ chức Thế vận hội Mùa đông, chào đón hàng nghìn vận động viên từ khắp nơi trên thế giới.
Peter Collignon, bác sĩ bệnh truyền nhiễm và giáo sư tại Trường Y Đại học Quốc gia Úc cho biết: “Covid Zero trong trung và dài hạn là không bền vững. Delta cho thấy điều đó gần như không thể xảy ra. Thật khó để thấy làm thế nào Trung Quốc có thể đạt được Covid bằng 0 trong mùa đông này."
Dẫu vậy, trạng thái này đã trở thành một điểm đáng tự hào về mặt chính trị cho Trung Quốc, khi các nhà chức trách ca ngợi thành công của họ trong việc ngăn chặn vi rút như một chiến thắng về mặt ý thức hệ và đạo đức trước Hoa Kỳ và các quốc gia khác hiện đang coi vi rút này như một loại bệnh truyền nhiễm ở địa phương (endemic).
Sự thay đổi theo kế hoạch của New Zealand nhấn mạnh tính vô ích ngày càng tăng của chiến lược xóa sổ (elimination strategy hay zero Covid). Vào giữa tháng 8, đất nước này đã áp dụng mức độ giãn cách cao nhất khi một người được chẩn đoán mắc bệnh Covid-19 ở Auckland. Không làm việc tại văn phòng. Không đi ăn tối hoặc tập thể dục hoặc đi nhà thờ. Trong hầu hết các trường hợp, không được ra khỏi nhà.
Bảy tuần sau, đất nước vẫn báo cáo hơn hai chục ca nhiễm mỗi ngày, khiến Thủ tướng Jacinda Ardern phải thừa nhận vào hôm thứ Hai rằng “thời gian dài bị hạn chế nặng nề đã không giúp chúng ta đạt được ca nhiễm bằng 0”.
“Nhưng điều đó không sao,” bà nói. “Chiến lược xóa sổ rất quan trọng vì chúng ta không có vắc xin. Bây giờ chúng ta đã có, vì vậy ta có thể bắt đầu thay đổi cách chúng ta làm mọi thứ.”
Đây là một sự điều chỉnh đã được thực hiện bởi Singapore và Úc, hai ví dụ đáng khen ngợi khác trong việc khoanh vùng. Ở cả hai nơi, sự mệt mỏi trong dân chúng đã tăng lên do các chu kỳ giãn cách-ngừng giãn cách và các lệnh cấm đi lại áp đặt nhiều tuần cách ly bắt buộc đối với những người mới đến. Tại Đài Loan, các quan chức cho biết việc xóa sổ là quá khó để đạt được vào đầu năm nay sau một đợt bùng phát lớn, mặc dù hiện tại nước này đã không ghi nhận trường hợp nào trong vài ngày liên tiếp.
Việc từ bỏ mục tiêu không khoan nhượng bây giờ không có nghĩa là chiến lược đó đã sai lầm ngay từ đầu. Cách tiếp cận cho phép các nền kinh tế này ngăn chặn tỷ lệ tử vong của Covid xuống mức rất thấp, vượt qua thời kỳ tiền vắc xin của đại dịch với ít thiệt hại - không giống như Hoa Kỳ và châu Âu. New Zealand đã có 27 trường hợp tử vong liên quan đến Covid trong khi Singapore chỉ có 121 người.
“Nếu New Zealand có thể tiêm chủng rộng rãi, tiếp cận với các phương pháp điều trị mới và mở cửa một cách thận trọng, họ sẽ thoát khỏi đại dịch với ít tổn thất về kinh tế hoặc sức khỏe”, Devi Sridhar, chủ tịch y tế công cộng toàn cầu tại Trường Y Đại học Edinburgh, Scotland, viết. “Họ đã thành công trong việc ấn nút tạm dừng và chờ đợi các giải pháp khoa học hướng tới một lối thoát bền vững.”
Câu hỏi bây giờ là chiến lược rút lui của Trung Quốc sẽ như thế nào. Nó ghi nhân hai ca nhiễm mới ở địa phương vào ngày 5 tháng 10, mỗi ca một ổ dịch - ở Cáp Nhĩ Tân và Tân Cương - hiện đang hoành hành.
Trong đợt bùng phát gần đây nhất ở Tân Cương, hàng chục nghìn cư dân đang được xét nghiệm, trong khi thành phố Nghi Ninh đã tạm dừng tất cả các chuyến tàu và chuyến bay, đồng thời đóng cửa các tuyến đường cao tốc địa phương, tờ The Paper đưa tin.
Vào ngày 3 tháng 10, có hai người được phát hiện nhiễm bệnh tại thành phố Horgos, giáp với Kazakhstan. Mặc dù tất cả 38.376 cư dân đã được xét nghiệm và phát hiện âm tính với vi rút, và hai trường hợp ban đầu không có triệu chứng, tất cả khách du lịch ở quận chứa thành phố Horgos – quận Yili - đã bị cấm quay trở về nhà và được yêu cầu ở trong nhà cho đến khi có thông báo mới. Nhật báo Thanh niên Bắc Kinh đưa tin chính quyền địa phương đang thu xếp thức ăn và chỗ ở cho họ.
Đợt bùng phát mới nhất đã đi theo đúng các diễn biến của những đợt bùng phát trước đó. Các quan chức đã đóng cửa thành phố phía bắc Cáp Nhĩ Tân sau khi một bệnh nhân phải nhập viện vào tháng Chín. Cảng Ningbo, một trong những cảng bận rộn nhất thế giới, đã bị đóng cửa vào tháng 8, trong khi hoạt động sản xuất bị ảnh hưởng do các hạn chế.
Các chuyên gia y tế công cộng cho biết, các đợt bùng phát lẻ tẻ khó có thể dừng lại. Nhưng chính phủ độc tài của Trung Quốc luôn có khả năng đạt được những thành công ngoài sức tưởng tượng của hầu hết các quốc gia khác.
Michael Baker, giáo sư tại Khoa Y tế Công cộng của Đại học Otago ở Wellington, người tham gia Nhóm Cố vấn Kỹ thuật Covid-19 của chính phủ New Zealand, cho biết: “Loại năng lực và mức độ kiểm soát mà họ có thể thực hiện quả là đáng chú ý. Nó vượt xa những gì chúng ta có thể làm, không chỉ từ quan điểm về nguồn lực mà còn là giấy phép xã hội mà các chính phủ có. Chúng ta sẽ không thể thực hiện kiểu kiểm soát mà Trung Quốc có thể thực hiện, cho dù là để đạt được một kết cục tốt đẹp như kiểm soát một đợt bùng phát."
Các quan chức ở Trung Quốc cho biết họ sẽ không gắn bó với Covid Zero mãi mãi, nhưng họ sẽ chỉ xem xét thay đổi khi cách tiếp cận nỳ không còn hiệu quả hoặc chi phí quá cao - các tham số của các điều kiện trên hiện chưa được công khai. Chính quyền thành phố đang được yêu cầu tạo ra các cơ sở cách ly chuyên biệt có thể chứa hàng nghìn lượt khách nước ngoài đến vào cuối tháng 10, báo hiệu rằng những hạn chế du lịch khó có thể được nới lỏng trong thời gian tới.
Việc đạt được mục tiêu xóa sổ cho phép cuộc sống ở Trung Quốc phần lớn trở nên bình thường trong suốt gần cả năm 2020 và 2021, tạo sức mạnh cho nền kinh tế của nước này ngay cả khi hầu hết các quốc gia khác đều bị kiệt quệ dần bởi các biện pháp giảm thiểu thiệt hại với mức độ hiệu quả khác nhau. Tuy nhiên, khi các đợt đóng cửa nhanh chóng và hạn chế di chuyển tiếp tục được duy trì trong năm nay - và các nền kinh tế phương Tây quay trở lại hoạt động toàn phần sau khi tiêm chủng - thì tác động đang bắt đầu thể hiện sâu sắc hơn. Tăng trưởng doanh số bán lẻ đã chậm lại xuống 2,5% trong tháng 8 so với một năm trước đó, thấp hơn nhiều so với mức tăng 7% mà các nhà phân tích ước tính.
Bất chấp sự chấp nhận của Trung Quốc đối với cách tiếp cận này, một số chuyên gia cho rằng các thiên đường không có Covid vẫn có thể quay trở lại. Các chính phủ như New Zealand có thể phục hồi mục tiêu nếu và khi các lựa chọn y tế mới trở nên có sẵn.
Baker cho biết: “Có thể chúng ta đang đạt đến giới hạn trong những gì chúng có thể làm với các công cụ hiện tại để loại bỏ việc truyền nhiễm. Chúng ta có thể thấy rằng thế hệ vắc-xin Covid hoặc thuốc chống vi-rút tiếp theo sẽ hiệu quả đến mức chúng có thể loại bỏ vi-rút một cách khá hiệu quả.”
Copyright @2023 VINKAI. All Rights Reserved by Mr.Thắng
Ý kiến bạn đọc