Cuộc chiến giành quyền kiểm soát thị trường tiền điện tử trị giá 2 nghìn tỷ đô đang nóng lên

Các chính phủ như chính phủ Trung Quốc cấm tiền điện tử không phải là vì họ tin chắc công nghệ này sẽ thất bại. Mà là vì họ muốn kiểm soát cuộc thử nghiệm có tiềm năng trị giá hàng nghìn tỷ đô la.

Với động thái mới nhất của mình, Trung Quốc gia nhập một danh sách nhỏ các quốc gia cấm tiền điện tử. Và đó là thay đổi theo hướng ngược lại với El Salvador, nơi đã chấp nhận Bitcoin như một cuộc đấu thầu hợp pháp trong năm nay và được những người theo chủ nghĩa tự do cũng như những người tin tưởng Bitcoin ca ngợi. Ở Hoa Kỳ, nơi giao dịch tiền điện tử được cho phép nhưng các nhà quản lý đang thận trọng xem xét, một số người nhìn thấy cơ hội trong cuộc đàn áp ngày càng sâu rộng của Trung Quốc.

Hiểu được nhiều khía cạnh của cuộc chiến đa hướng nhằm kiểm soát thị trường này sẽ là chìa khóa cho hàng triệu nhà đầu tư đang ấp ủ hy vọng kiếm lời từ cơn sốt tiền điện tử. Cuộc chiến này được thiết lập để vang dội khắp hệ thống tài chính toàn cầu, nơi mỗi ngày đều mang đến tin tức về các sản phẩm như các quỹ giao dịch trao đổi Bitcoin, những token kỹ thuật số với cái tên kỳ lạ và các tài sản NFT. Giới siêu giàu cũng tham gia và các tổ chức tài chính chính thống cũng đang áp dụng các loại tiền kỹ thuật số.

Nói rộng hơn, cuộc chiến này cũng sẽ ảnh hưởng đến các cuộc thảo luận văn hóa xã hội về mọi thứ, từ biến đổi khí hậu đến bất bình đẳng, và thương mại sang tiền pháp định. Việc hai nền kinh tế lớn nhất thế giới - Hoa Kỳ và Trung Quốc - nỗ lực giám sát thị trường như thế nào có thể sẽ có tác động sâu rộng nhất.

Matt Hougan, giám đốc đầu tư tại Bitwise Asset Management, cho biết: “Tiền điện tử đã trở nên quá lớn để có thể bỏ qua. Năm năm trước, ít nhất là trong suy nghĩ của các nhà quản lý, nó là những người mặc áo có mũ trùm đầu chơi Dungeons & Dragons và tự giao dịch với nhau. Ngày nay, nó là một ngành công nghiệp trị giá 2 nghìn tỷ đô la và mọi ngân hàng lớn ở Phố Wall đang hỗ trợ các nhà đầu tư tiếp cận với nó, và giờ đây các nhà quản lý phải đối phó với nó."

Quy tắc tiền điện tử

Trung Quốc đã gây náo loạn thị trường tài chính vào tuần trước khi thông báo rằng tất cả các giao dịch liên quan đến tiền điện tử sẽ bị coi là bất hợp pháp, lặp lại các hành động ngăn chặn ít dứt khoát hơn từ hồi năm 2013 mà đã đàn áp các dịch vụ ICO (viết tắt của Initial Coin Offering – Đợt phát hành Coin Đầu tiên), trao đổi tiền điện tử và khai thác tiền điện tử - lĩnh vực mà họ đã dẫn đầu thế giới.

Thay vào đó, chính phủ Trung Quốc đặt mục tiêu công bố loại tiền điện tử của riêng mình. Nó là một trong 81 quốc gia đang khám phá các loại tiền kỹ thuật số của riêng mình, một danh sách bắt đầu với những nước chấp nhận sớm như Venezuela và Estonia, nhưng hiện đã bao gồm các quốc gia lớn hơn, gồm cả Hoa Kỳ, dân số 1,4 tỷ dân của Trung Quốc có thể sẽ mang lại lợi thế khi bắt đầu triển khai tiền Nhân dân tệ kỹ thuật số trên quy mô toàn cầu tại Thế vận hội mùa đông ở Bắc Kinh vào năm 2022 - một viễn cảnh khiến cho một số chính trị gia Hoa Kỳ muốn cấm các vận động viên Mỹ sử dụng đồng tiền điện tử khi ở đó.

Nicolas Christin, phó giáo sư tại Đại học Carnegie Mellon cho biết: “Đối với Trung Quốc, tôi nghĩ rõ ràng là họ muốn quảng bá đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số và họ chỉ đơn giản là quan tâm đến sự cạnh tranh.”

Trung Quốc cho biết 10 cơ quan quản lý, bao gồm cả ngân hàng trung ương, sẽ làm việc cùng nhau để theo dõi hoạt động liên quan đến tiền điện tử. Lệnh cấm thậm chí còn quy định các sàn giao dịch ở nước ngoài bị cấm cung cấp dịch vụ cho các nhà đầu tư đại lục. Randall Kroszner, phó trưởng khoa tại Trường Kinh doanh Booth thuộc Đại học Chicago và là cựu thống đốc của Cục Dự trữ Liên bang (Federal Reserve System), cho biết các động thái của quốc gia này trong vài năm qua đã có tác động siết chặt khối lượng giao dịch địa phương. Ông nói: “Ngay cả với VPN, vẫn có thể rất khó để kết nối và có thể bị chậm.”

Mặc dù Bitcoin và một số đồng tiền tương tự đã sụt giảm vào thứ Sáu sau tin tức từ Trung Quốc, nhưng kể từ đó, chúng đã đa phần phục hồi từ những khoản lỗ đó. Bitcoin đã tăng lên mức cao 44.350 đô la vào thứ Hai, gần với mức trước khi Trung Quốc thông báo.

Bitwise’s Hougan cho biết các chính phủ đàn áp tiền điện tử vì hai lý do. Họ muốn hạn chế đào tiền điện tử - quá trình tính toán sử dụng nhiều năng lượng liên quan đến việc tạo ra tiền kỹ thuật số và xác minh các giao dịch. Và thứ hai, có lẽ nghiêm trọng hơn, họ muốn có khả năng giám sát các giao dịch tiền tệ và loại bỏ bất kỳ thách thức nào đối với các loại tiền kỹ thuật số cây nhà lá vườn của họ.

Phương pháp tiếp cận của Gary Gensler

Ở Hoa Kỳ, chính phủ có chiến lược điều tiết khác. Theo Christin tại Đại học Carnegie Mellon, cách tiếp cận này là nhằm mục đích cố gắng tránh các vấn đề. Ví dụ: thị trường tài chính từ trước đến nay luôn giữ các rào cản gia nhập cao đối với một số loại giao dịch nhất định, nhưng không có biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt nào như vậy được áp dụng cho các giao dịch tiền điện tử. Điều này mở ra cánh cửa cho các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm sử dụng các vị thế đòn bẩy cao (high leveraged position) mà có thể dẫn đến các tổn thất tài chính nghiêm trọng.

“Tất nhiên hiện nay có một luồng suy nghĩ rằng mọi người có thể làm bất cứ điều gì họ muốn - suy cho cùng, đó là tiền của họ,” Christin nói. “Nhưng câu hỏi đặt ra là liệu nhiều người ở cấp độ bán lẻ tham gia vào các thị trường này có thực sự được trang bị để đánh giá rủi ro một cách hợp lý, thay vì thực hiện các hành vi giống như đánh bạc hay không.”

Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) Gary Gensler, người đã gọi tiền điện tử là “Miền Tây hoang dã”, đang báo hiệu một chế độ giám sát mạnh mẽ đối với ngành. Chương trình cho vay theo kế hoạch của Coinbase Global Inc., sẽ cho phép người dùng kiếm được 4% bằng cách cho mượn token của họ, là cột mốc trong việc gia tăng căng thẳng giữa cơ quan quản lý và ngành công nghiệp này. Giám đốc điều hành BlockFi, Zac Prince, gần đây cho biết SEC và các cơ quan quản lý khác cần phải làm rõ điều gì được cho phép trong ngành của ông.

Gensler trên thực tế đã quan tâm đến thế giới tiền điện tử trong nhiều năm và từng dạy một khóa học tại Trường Quản lý Sloan của MIT có tên là “Blockchain và Tiền”. Ông thậm chí còn chỉ ra một lộ trình để SEC chấp thuận một quỹ ETF theo dõi các hợp đồng tương lai Bitcoin.

Sự thận trọng từ các cơ quan quản lý là điều dễ hiểu. Những kẻ lừa đảo đã lấy sạch hàng tỷ đô la trong các kế hoạch bơm và bán tiền điện tử, sử dụng vô số chiến thuật để thu hút các nhà đầu tư không phòng bị.

James Seyffart, một nhà phân tích của Bloomberg Intelligence, cho biết: “Chính phủ đang lo lắng về việc bảo vệ người tiêu dùng.Chính phủ Hoa Kỳ thường không cấm công nghệ mới, họ thường đón nhận sự đổi mới. Sẽ có quy định mới nhưng họ chỉ cần hướng dẫn cho người dân là được.”

Cựu Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Lawrence Summers nói rằng thay vì chống lại quy định, ngành công nghiệp tiền điện tử nên chấp nhận nó vì lợi ích của chính mình. Summers cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên Bloomberg TV, với khoản tiền tài chính lớn liên quan đến tiền điện tử, việc ngành công nghiệp này mong đợi hoạt động trong bí mật mà không có sự giám sát từ chính phủ là không thực tế.

Summers nói, ngành công nghiệp tiền điện tử nên từ bỏ ý tưởng rằng nó sẽ hoạt động như một “thiên đường của chủ nghĩa tự do”, nơi không thể áp đặt các quy tắc của chính phủ.