Boris Johnson tham gia cuộc trò chuyện ‘cực kỳ khó khăn’ về biến đổi khí hậu toàn cầu ở Glasgow

Boris Johnson cho biết cuộc đàm phán về khí hậu toàn cầu mà Vương quốc Anh tổ chức vào cuối tháng sẽ "cực kỳ khó khăn", khi ông đưa ra lời kêu gọi cuối cùng với các nhà lãnh đạo thế giới rằng họ cần thực hiện các bước cụ thể để bảo vệ hành tinh.

Những người tham gia các cuộc thảo luận - được gọi là COP26 - phải “duy trì” viễn cảnh ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu kể từ thời tiền công nghiệp ở mức 1,5 độ C,” Thủ tướng Anh cho biết hôm thứ Hai trong một cuộc phỏng vấn với Tổng biên tập Bloomberg, John. Micklethwait. Ông kêu gọi các quốc gia cứng rắn với lời hứa cắt giảm khí thải.

“COP luôn vô cùng khó,” ông Johnson nói khi được hỏi về mục tiêu của mình cho các cuộc thảo luận. Ông nói: “Chúng tôi sẽ cần phải chứng kiến một số hành động thực tế từ những người tham gia”, đồng thời kêu gọi các quốc gia thực hiện “cam kết cứng rắn”.

Johnson đặt mục tiêu sử dụng hội nghị thượng đỉnh từ ngày 31.10 đến ngày 12.11 ở Glasgow, Scotland, để thể hiện vai trò lãnh đạo của Vương quốc Anh trong biến đổi khí hậu khi Johnson xây dựng vai trò mới hậu Brexit cho đất nước này. Nhưng đại dịch Corona đang diễn ra và giá năng lượng tăng cao đã tạo ra những đòn đánh bất ngờ đe dọa làm suy yếu sự thành công của các cuộc đàm phán.

Mặc dù Vương quốc Anh dự kiến chào đón khoảng 120 nhà lãnh đạo thế giới đến Glasgow, nhưng nó đang phải đối mặt với một số sự vắng mặt quan trọng. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, quốc gia với lượng khí nhà kính thải ra lớn nhất, dự kiến sẽ không tham dự; Jair Bolsonaro của Brazil cũng vậy. Thủ tướng Narendra Modi của Ấn Độ - nước phát thải lớn thứ ba thế giới và là nước từ chối tham gia các nỗ lực nhằm đạt được các thỏa thuận gần đây - vẫn chưa xác nhận.

Johnson sẽ không quá tập trung vào khả năng ông Tập bỏ qua một lần xuất hiện trực tiếp tại hội nghị thượng đỉnh, chỉ nói rằng ông hy vọng sẽ có “số lượng người tham dự đông đảo bất chấp đại dịch."

Nhưng chỉ còn hai tuần nữa là bắt đầu các cuộc đàm phán, cảm giác thất vọng đang tăng lên - cả những người muốn có một thỏa thuận đầy tham vọng để hạn chế khí thải và những người muốn đi chậm hơn.

Thời điểm này một năm trước, người ta hy vọng đại dịch sẽ đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch hơn. Giờ đây, các quốc gia đang tranh giành để tiếp tục bật đèn khi giá khí đốt tăng cao và càng làm nổi bật hậu quả của việc từ bỏ nhiên liệu hóa thạch trước khi các lựa chọn thay thế sẵn sàng đáp ứng nhu cầu. Trung Quốc đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng năng lượng đáng kể - và đã phản ứng bằng cách ra lệnh cho các thợ mỏ đào càng nhiều than càng tốt.

Các quan chức từ hai quốc gia G-20 trong những ngày gần đây cho biết riêng rằng các cuộc đàm phán đang gặp khó khăn, với ý kiến rằng một số thành viên của nhóm nhỏ các nước G7 đang cố ép buộc các quốc gia khác đưa ra quyết định thay vì tìm kiếm sự đồng thuận. Theo một quan chức, điều đó đã thúc đẩy tâm lý không muốn thỏa hiệp. Đồng thời, một số quan chức nói rằng họ vẫn thấy có cơ hội, và đủ thiện chí, để đi đến một thỏa thuận.

Ấn Độ, nước phát thải lớn thứ ba thế giới, cũng đang chống lại áp lực phải cam kết với mục tiêu net-zero (lượng thải CO2 bằng không). Đất nước này, vốn cũng đang phải vật lộn với tình trạng mất điện trầm trọng và phụ thuộc vào than đá, đã là một nhà phê bình thẳng thắn về các động thái khí hậu trong G20 năm nay và đang cố gắng xác định lại cách tính lượng khí thải.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden sẽ có mặt ở đó, nhưng ngay cả đặc phái viên khí hậu của ông, John Kerry - người đã đi công du toàn cầu để cố gắng thuyết phục các quốc gia thực hiện các bước tham vọng hơn - đã giảm kỳ vọng vào tuần trước. Các kế hoạch thay đổi khí hậu của riêng Biden đang gặp nguy hiểm ở quê nhà, làm dấy lên viễn cảnh ông sẽ tay không đến Glasgow.

Mục tiêu nhiệt độ

Một báo cáo của Liên Hợp Quốc tháng trước tổng hợp tất cả các cam kết phát thải quốc gia cho biết chúng chỉ đủ để kiềm chế sự gia tăng nhiệt độ vào cuối thế kỷ này lên 2,7 độ C, vượt xa mục tiêu 1,5 độ. Thời hạn cuối cùng để các quốc gia được đưa vào phân tích lần tiếp theo là vào thứ Ba tuần trước, nhưng các nước phát thải chủ chốt bao gồm Trung Quốc và Ấn Độ đã bỏ qua lần này.

Những khó khăn không chỉ có ở vòng đàm phán này. Các cuộc đàm phán hàng năm của Liên hợp quốc thường căng thẳng, với các cuộc đàm phán gần như năm nào cũng diễn ra quá giờ - đôi khi kéo dài hơn một ngày.

Vương quốc Anh đã xác định các mục tiêu của hội nghị thượng đỉnh năm nay là “than đá, ô tô, tiền mặt và cây cối”.

“Chúng tôi muốn thế giới chuyển dần khỏi than vào năm 2040-2030 đối với các quốc gia phát triển; chúng tôi muốn đảm bảo mọi người ngừng sử dụng các loại xe ô-tô có động cơ đốt trong dùng nhiên liệu hydrocacbon,” ông Johnson nói.

Ông cũng cho biết Vương quốc Anh cần thấy các quốc gia giàu đẩy mạnh và huy động 100 tỷ đô la mỗi năm “cho các quốc gia chưa từng là nhà phát thải lớn trong lịch sử để họ cắt giảm lượng carbon của minhf” và cũng nhấn mạnh mục tiêu trồng “hàng triệu triệu cây xanh để xử lý carbon và khôi phục sự cân bằng của tự nhiên”.